- कमल डाँगी
नेपालगन्ज । बाँकेको शहरमा सानादेखि तारे होटल त गाउँमा होमस्टे खुल्नेक्रम बढेको छ । यसरी खुलेका होटल र होमस्टेका लगानीकर्ताहरु पछिल्लो समय जिल्लामा जुर्मुराएको पर्यटन सम्बन्धी बिभिन्न गतिबिधिबाट उत्साहित बनेको होमस्टे (घरवास) महासंघका महासचिव कृष्ण चौधरी बताउँछन् ।
गाभरलाई होमस्टे मार्फत चिनाएका उनी भन्छन–‘कोरोनाले सबैथोक गुमाएका व्यवसायीको अनुहारमा चमक देखिन थालेको छ । तर आर्थिक समस्याले निम्त्याएको चोट फेरी उस्तै छ ।’ पर्यटकिय गतिबिधि बढेपनि पछिल्लो समय देशमा उत्पन्न आर्थिक संकटले पर्यटनक्षेत्रलाई पनि प्रभावित बनाएको चौधरीको भनाई छ ।
चौधरीका अनुसार बाँकेमा पछिल्लो एक दशकयता बिभिन्न ठाउँमा साठ्ठी वटा सामुदायिक होमस्टे सन्चालनमा छन् । जिल्लाको गाभरमा मात्र करिब चालिस होमस्टे छन् भने राप्तीसोनारीको नयाँगाउँ,कोहलपुरको खडकबारमा होमस्टे सन्चालनमा छन् ।
होमस्टे सन्चालन पछि बिदेशिने परिवारले स्वदेशमै इल मगर्न पाइरहेको र गाउँमा आर्थिक गतिबिधि बढेको खड्गकबार नमुना होमस्टेका अध्यक्ष लालबहादुर राना बताउँछन् । उनी भन्छन–‘स्थानीय साधनस्रोतकै प्रयोग गरेर घरबाटै आम्दानी हुने भएपछि धेरै युवाहरु बिदेशिनबाट रोकिएका छन् ।’ रानाका अनुसार,बाँके राष्ट्रिय निकुञ्जमा पर्यटकिय गतिबिधि बढेका कारण होमस्टेमा आउने सेवाग्राही थपिदै गएका छन् ।
गाउँमा होमस्टेको संख्या थपिदै जाँदा जिल्ला सदरमुकाम नेपालगञ्ज र कोहलपुरमा तारे होटलको संख्या एक दर्जन पुगेको छ । सोल्टी र सेन्ट्रल प्लाजा जस्ता पाँच तारे होटल सहित सिद्धार्थ भ्यू,सिटी प्यालेस, स्नेह,कलपत्रु, गोल्डेन ब्लिज जस्ता सुविधा सम्पन्न होटलहरु क्यासिनो सहित सन्चालनमा छन् ।
‘यि होटलहरुमा करोडौको लगानी छ । लगानी गरिसकेपछि अनेकौ आरोहअवरोह झेल्दै आए पनि कोभिड समाप्त भएयता अकुपेन्सी ठिकै छ ।’ सिद्धार्थ ग्रुपका प्रबन्धक केशव न्यौपाने भन्छन–‘पर्यटकको फ्लो बढाउनका लागि हामीले अझ गतिबिधि गर्नुपर्छ ।’
क्यासिनो र होटलले संयौलाई रोजगारी दिइरहेका कारण पर्यटन व्यवसायलाई जोगाउन आवश्यक रहेको उनी बताउँछन् । न्यौपानेले भने,–‘अहिले जुन खाले आर्थिक समस्या छ,त्यसको समाधान पनि चाँडै होस् अन्यथा बाँकेमा पर्यटन व्यवसाय ठिकै हुन्छ ।’
शहरमा खुलेका तारे होटल र गाउँमा खुलेका होमस्टेका लागि आन्तरिक एवं बाह्य पर्यटक ल्याउने गरी पर्यटन सम्बन्धि गतिबिधिलाई बढावा दिइरहेको नाट्टा बाँकेका अध्यक्ष श्रीराम सिग्देल बताउँछन् । भारतीय पर्यटक नेपालमा भित्र्याउने गरी दुईपटक वेष्र्टन टुरिमज मेला गरिसकेका सिग्देल भन्छन् –‘नेपालगञ्जलाई आधार बनाएर पश्चिमको पर्यटनमा टेवा पुर्याउन प्रचारात्मक गतिबिधि गरिरहेका छौं । यसको सकारात्मक प्रभाव परेको हामीले महसुस गरेका छौं ।’
भारतीय सिमानासँग जोडिएको र पश्चिम नेपालको प्रमुख केन्द्र बनेको बाँकेमा रहेका विभिन्न पर्यटकीय गन्तव्यले नेपाली र भारतीय पर्यटकलाई आकर्षित गरिरहेका छन् । पर्यटन व्यवसायीका अनुसार पाटेबाघ संरक्षणका लागि स्थापना गरिएको बाँके राष्ट्रिय निकुञ्ज, धार्मिक पर्यटकीय गन्तव्यका रूपमा रहेको शक्तिपीठ माता बागेश्वरीको मन्दिर, भुवर भवानी देवीको मन्दिर, नरैनापुरको शिव मन्दिर यहाँका मुख्य गन्तव्य हुन् ।
अहिले मेरो प्लानेट, ह्याप्पी वल्र्ड र वन्डरल्यान्ड जस्ता आधुनिक वाटरपार्कहरू निर्माण भएकाले पर्यटकलाई तानिरहेको छ । कान्तिताल र ढकेरी, अगैया तथा गाभरले पनि ठूलो सङ्ख्यामा पर्यटक आकर्षित गरिरहेका छन् । सिग्देलका अनुसार भारतबाट आउने अधिकांश पर्यटक व्यावसायिक रूपमा सञ्चालन भएका वाटरपार्कमा रमाउनुका साथै धार्मिक गन्तव्यमा जाने र क्यासिनोमा समेत रमाउने गरेका छन् ।
पछिल्लो समय सुरु भएको नेपालगञ्ज–पोखरा हवाइ उडान, नेपालगञ्ज–लखनउ सिधा बस सेवा, नेपालगञ्ज–बर्दिया निकुञ्ज पर्यटक बस सेवा र कर्णालीका विभिन्न जिल्लामा बढेको हवाई उडान एवं सडक विस्तारले पनि भारतीय तथा स्वदेशी पर्यटक बाँकेबाटै जाने हुँदा होटल व्यवसाय पुनः फस्टाएको होटल व्यवसायी संघ बाँकेका पूर्व अध्यक्ष अध्यक्ष भीम कँडेलले बताए ।
बाँके बर्दियालगायत कर्णालीमा रहेका विभिन्न पर्यटकीय गन्तव्यहरूको अझै राम्ररी प्रचारप्रसार हुन नसकेको जनाउँदै भारतमा मात्रै राम्ररी प्रचार गर्न सकिए जिल्लाको समृद्धि र विकासमा पर्यटन व्यवसाय मुख्य आधार बन्ने आशा गरिएको नेपालगन्ज उद्योग वाणिज्ज संघका उपाध्यक्ष चिरञ्जीवी ओली बताउँछन् । नेपालगञ्ज विमानस्थलको स्तरोन्नति गरेर नेपालगञ्ज–लखनउ, नेपालगञ्ज–दिल्ली
हवाई उडान गर्न सके झन् यो क्षेत्रले पर्यटनको विकासमा ठूलो फड्को मार्ने अपेक्षा गरिएको ओलीको भनाई छ ।
“नेपालगञ्ज विमानस्थललाई अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल बनाउने हो भने बर्दिया राष्ट्रि«य निकुञ्ज, शुक्लाफाँटा, खप्तड, रारा र से–फोक्सुन्डो राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा यस क्षेत्रका अन्य पर्यटकीयस्थलका लागि बाँके पर्यटनद्वार बन्छ,” उनले भने । पछिल्लो समयमा स्वदेशी र भारतीय पर्यटकको आगमन बाँकेमा वृद्धि हुँदै जाँदा यहाँका होटल, होमस्टे र व्यापारिक मलहरू फेरि भरिभराउ हुन थालेको पर्यटन प्रर्वद्धन मञ्च बाँकेले जनाएको छ ।