- नेपाल होम्सडटकमबाट
यदि तपाईंले घरजग्गा भाडामा लिँदै वा दिँदै हुनुहुन्छ भने बहाल सम्झौता गर्नुपर्ने हुन्छ । बहाल सम्झौतापत्रमा लिने दिने दुबै पक्षले मञ्जुरी गरी हस्ताक्षर वा औंठाछाप लगाउनुपर्ने हुन्छ । सरकारले बनाएको घरबाहल सम्बन्धि व्यवस्थालाई पालना गरी बहाल सम्झौता गरेपछि भाडामा लिने वा दिने दुबै पक्ष ढुक्क हुन्छन्।
नेपाल कानुन आयोगको परिच्छेद ९ मा घरबहाल सम्बन्धी कानुनी मापदण्ड तोकिएको छ । घर बहालसम्बन्धि व्यवस्थाअनुसार कसैले आफ्नो हक, भोग वा स्वामित्वमा रहेको घर रकम (भाडा-बहाल) लिने गरी निश्चित समयका लागि कुनै व्यक्तिलाई उपयोग गर्न दिनुलाई बहालमा दिएको मानिन्छ ।
कानुनी व्यवस्था अनुसार कसैले पनि मानव बसोबास गर्नको लागि स्वास्थ्य तथा सुरक्षाको दृष्टिले बसोबास गर्न उपयुक्त नदेखिएको घर बहालमा दिन वा लिन हुँदैन । घर बहालको अवधि समाप्त भएपछि घर बहालमा लिने वा दिने व्यक्तिहरुले सहमतिमा त्यस्तो अवधि पटक–पटक थप गर्न सक्नेछन् ।
हामी तपाईंलाई बहालको करारनामा पत्र लेख्दा ध्यान दिनुपर्ने कुराहरुको बारेमा जानकारी गराउँदै छौं ।
सम्झौतापत्रमा ध्यान दिनुपर्ने कुराहरु
कुनै पनि व्यक्तिले घर बहालमा दिँदा देहायका कुराहरु खुलाई बहालमा लिने व्यक्तिगसँग लिखित सम्झौता गर्नुपर्ने हुन्छ ।
- घर बहाल लिने र दिने व्यक्तिको तीन पुस्ते खुल्ने गरी पुरा नाम, ठेगाना, नागरिकता नम्बर र विदेशी भए राहदानी वा परिचय खुल्ने प्रमाणपत्र
- घर रहेको ठाउँ र जग्गाको कित्ता नम्बर
- बहालमा लिने प्रयोजन
- बहाल सुरु हुने मिति
- बहाल कायम रहने अवधि
- मासिक बहाल रकम
- बहाल बुझाउने समय र प्रकृया
- घरमा प्रयोग भएका बिजुली, खानेपानी, टेलिफोन आदिको महशुल बुझाउने दायित्व
- घर बहाल कर भुक्तानी गर्ने कुरा
- बहालमा लिएको घरको बीमा गर्नुपर्ने भए सो सम्बन्धि कुरा
- बहालमा लिएको घर छाड्ने तथा बहालमा बसेको व्यक्तिलाई हटाउने सम्बन्धी कुरा
- बहालमा लिएको घर अन्य व्यक्तिाई बहालमा दिन पाउने वा नपाउने कुरा
- घरको बार्षिक रुपमा बहाल रकम बढाउने वा नबढाउने, बढाउने भए यति प्रतिशतले बढाउने भनेर खुलस्त पार्ने
- घर बहालको करारनामा गर्दा घरधनीलाई भाडावालले दिएको अग्रिम रकम खुलाएर लेख्ने
- सम्झौता पत्रका शर्तहरु थपघट तथा संसोधन गर्नुपर्ने भएमा दुबै पक्षको आपस सहमतिमा थपघट तथा संसोधन गर्न सकिने
- दुबै पक्ष उपयुक्त शर्त बन्देहरु परिपालना गर्ने कुरामा प्रतिबद्ध भएको उल्लेख गर्ने
- कथंकदाचित कुनै एक पक्षले उक्त शर्त वन्देजहरु पूरा नगरी अर्को पक्षलाई मर्का पर्न गएमा मर्का पर्ने पक्षले मुलुकी देवानी संहिता २०७४ को परिच्छेद ५ बमोजिम आफ्नो हक प्रचलन गराउन कानूनी मार्ग अवलम्वन गर्न सक्ने कुरामा दुवै पक्ष सहमति गर्ने
- सम्झौपतापत्रको अन्तिममा प्रथम पक्ष र दोस्रो पक्षको तीन पुस्ते खुल्ने गरी नाम उल्लेख गरेर हस्ताक्षर वा औंठाछाप लगाउन नभुल्ने
- करारका दुवै पक्षले भने बमोजिम मस्यौदा गरी कम्प्युटर टाईप गराएको ठिक छ भनेर मस्यौदाकार (करारनामा÷सम्झौतापत्र लेख्ने)ले हस्ताक्षर गर्ने
घरधनीको दायित्व
घर बहालमा दिने घरधनीको दायित्व देहाय बमोजिम हुनेछ ।
१) बहालमा बस्ने व्यक्तिलाई सम्झौता बमोजिम घर उपयोग गर्न दिनुपर्ने
२) सम्झौतामा अन्यथा उल्लेख भएकोमा बाहेक बहालमा दिएको घरमा उपलब्ध भएसम्म पानी तथा बिजुलीको आपूर्ति र ढल निकास तथा सरसफाइको व्यवस्था गर्नुपर्ने
३) बहालमा बस्ने व्यक्तिलाई त्यस्तो घरमा बस्ने अन्य व्यक्तिबाट असुरक्षा, हैरानी वा अशान्ति हुनबाट रोक्ने
४) सम्झौतामा उल्लेखित अन्य कुराहरु पालना गर्ने ।
बहालमा लिने व्यक्तिको दायित्व
बहालमा लिने व्यक्तिको दायित्व देहाय बमोजिम हुनेछ ।
- निर्धारित समयमा घरधनीलाई बहालको रकम भुक्तानी गर्नुपर्ने
- बहालमा लिएको घर आफ्नो घर सरह मानेर सरसफाई, उचित
र मनासिव तवरले हेरचाह, संरक्षण तथा सुरक्षा गर्नुपर्ने
- आफू बहालमा रहेको घरका अन्य व्यक्ति वा छिमेकीलाई अशान्ति, हैरानी वा असुरक्षा हुने जस्ता कुनै काम गर्न नहुने
- सम्झौतामा उल्लेखित अन्य कुराहरु पालना गर्ने
बहालमा लिएको घर छाड्न सक्ने अवस्था
बहालमा लिने व्यक्तिले देहायका कुनै अवस्थामा घर बहालको अवधि समाप्त नहुँदै बहालमा लिएको घर छाड्न सक्नेछ ।
- घरधनीले आफ्नो दायित्व पूरा नगरेमा
- जुन प्रयोजनको लागि घर बहालमा लिएको त्यस्तो कामको लागि निजलाई घर नचाहिने भएमा
- घरधनीले सम्झौता विपरित काम गरेमा
घर बहालमा लिने व्यक्तिलाई हटाउन सक्ने अवस्था
देहायका कुनै अवस्थामा घरधनीले बहालमा लिने व्यक्तिलाई घरबाट हटाउन सक्नेछन् ।
- बहालमा बस्ने व्यक्तिले सम्झौता अनुरुप आफ्नो दायित्व पुरा नगरेमा
- बहालमा बस्ने व्यक्तिले बहालमा लिएको घरभित्र कानूनले निषेध गरेका कसूरजन्य कुनै क्रियाकलाप गरेमा
- घर धनी आफैलाई घर आवश्यक भएमा
- घरबाट मानिस हटाई घरको मर्मत सम्भार गर्नुपरेमा
- प्राविधिक तथा स्वास्थ्यका दृष्टिले बहालमा दिएको घरमा मानिस बसोबास गर्न उपयुक्त नदेखिएमा
- घर बहालको अवधि समाप्त भएमा
- बहालमा बस्ने व्यक्तिले सम्झौता विपरित कुनै काम गरेमा
घर बहालको सम्झौता समाप्त भएको मानिने अवस्था
देहायको कुनै अवस्थामा घर बहालको सम्झौता समाप्त भएको मानिनेछ ।
- बहालमा लिने व्यक्तिले घर छाडेमा
- घरधनीले बहालमा बस्ने व्यक्तिलाई घरबाट हटाएमा
- बहालमा लिने, दिने व्यक्तिले आपसी सहमतिमा सम्झौता रद्द गरेमा
- घर बहालको अवधि समाप्त भएमा
Click to access DE29AE64EAF0930-Rental%20Agreement%20Template.pdf